سایت خبری تحلیلی قدس آنلاین- وحید اکرمی: امروز مصادف با اول اکتبر، روز جهانی سالمندان است. در گذشته ای نه چندان دور سالمندان در خانواده و اجتماع خود، دارای ارج و قرب بیشتری بودند. آنها نقش مهمی در تصمیم گیریها ایفا می کردند. اما امروزه به بهانه عدم اطلاع از اوضاع و شرایط جدید زندگی و به روز نبودن در حاشیه قرار گرفته اند. فرزندان به دلایل مختلف کمتر امکان نگهداری از والدین خود را پیدا می کنند و روزبه روز بر افراد حاضر در خانه سالمندان افزوده می شود.

به همین منظور گفت و گویی را با دکتر غلامرضا حسنی درمیان، عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد انجام داده ایم که از منظرتان می گذرد.

قدس آنلاین: چرا تعداد افراد حاضر در خانه سالمندان رو به افزایش است؟

دکتر حسنی: بدلیل توسعه شهرنشنی و تغییر سرمایه اجتماعی خانواده و کوچک شدن خانواده از لحاظ تعداد فرزندان، نظام حمایتی از سالمندان که قبلا حکمفرما بوده امروز کمی تقلیل یافته است. همچنین مشکلات روز مره و اشتغال همزمان زن و شوهر باعث می شود که زمان کمتری برای خدمت رسانی به والدین خود داشته باشند. اکنون نظام خویشاوندی هم تضعیف شده و چندان نمی توان از اقوام درجه دو مثل عمو و دایی و فرزندان آنها... انتظار داشت.

در این میان، گرفتن نیروهایی که برای حمایت و حفاظت دائمی در خانه اعلام آمادگی می کنند بهتر است. هر چه سالمند در محیط خانه و خانواده خودش باشد احساس تعلق خاطر بیشتری خواهد داشت و از کارافتادگی و ناتوانی زودرس او جلوگیری خواهد شد. اما پیدا کردن افراد مناسب و نحوه تعامل طرفین گاهی اوقات باعث بروز مشکلاتی می شود. لذا بعضی افراد والدین خود را به خانه سالمندان می سپارند.

قدس آنلاین: انجام چه کارهایی برای سالمندان مفید است؟

دکتر حسنی: باید به توانمندی سالمندان توجه خاص شود. باید کارهایی انجام دهیم که توانمندی سالمندان حفظ شده و از کارافتاده نشوند. باید اجازه دهیم تا کارهای شخصی شان را خودشان انجام دهند. گاهی اوقات تصور می شود که انجام یکسری از کارها برای سالمندان خدمت محسوب می شود، مانند آوردن وسایل شخصی سالمند یا کارهایی از این قبیل. اما این موارد باعث می شود که سالمند احساس پیری و از کارافتادگی بیشتری برایش اتفاق افتد و روحیه شادابی و نشاط درونی اش، کم کم از بین می رود.

حتی اگر بدلیل مشغله کاری و نداشتن فرصت کافی برای نگهداری از والدین امکان تنها گذاشتن سالمندان در خانه مهیا نبود می توان آنها را به صورت موقت در خانه سالمندان گذاشت و پس از اتمام کار دوباره به سراغ آنها رفت و والدین را به خانه بازگرداند. مشابه همان کاری که برخی برای کودکان خود در مهد کودک ها انجام می دهند.

قدس آنلاین: چه اقداماتی را اکنون باید انجام دهیم تا در بحث سالمندی در آینده با مشکل کمتری روبرو شویم؟

دکتر حسنی: امروزه جامعه ما تقریبا جوان است و در آینده تعداد سالمندان ما رشد بیشتری خواهد داشت. براساس آمار موجود در سالهای ۱۴۲۰ تا ۱۴۲۵ تعداد سالمندان ما به حدود ۲۲ میلیون خواهد رسید. لذا ضروری است، از همین امروز آینده نگری و برنامه ای اساسی داشته باشیم. آموزشهای لازم را چه برای سالمندان و چه برای اعضای خانواده انجام دهیم. از اکنون غربالگری سلامتی برای سالمندان انجام دهیم. در حال حاضر برای گروه سنی ۳۵ تا ۵۰ سال وضعیت سلامتی را بررسی و ارزیابی نمود تا در آینده از داشتن سالمندان بیمار و رنجور و بیماری های مزمنی که گریبان سالمندان را می گیرد، جلوگیری شود.

قدس آنلاین: چه عواملی باعث افزایش روحیه و سلامتی سالمندان می شود؟

دکتر حسنی: تحقیقی در سال ۹۴ در مشهد انجام شد که نشان می داد با ایجاد یکسری عوامل سازنده، سالمندان از نظر وضعیت جسمانی در حدود ۲۵ درصد اظهار سلامت بیشتری می کنند. از جمله این موارد می توان به تحرک و فعالیت، وجود روابط خانوادگی و اجتماعی و روابط با دوستان و همکاران قدیمی، ایجاد کانونهایی که سالمندان با هم در ارتباط باشند و تجربه های خود را منتقل کنند، حضور در مساجد و مجالس مذهبی، اشتغال داشتن به کار و فعالیتی نه به عنوان کسب درآمد بلکه به عنوان سرگرم بودن،  اشاره کرد. بنابراین سالمند باید توانمند باشد و نباید خانه نشین شود.

همچنین باید در مورد زندگی سالمندان در رسانه ها و جامعه سخن گفت و نوشت. باید فیلم ها یا مستندهایی از سالمندان پویا و با نشاط تهیه شود. باید از افراد سالمندی که موفقیت های بخصوصی داشته اند نام برد و آنها را در جامعه مطرح کرد.

قدس آنلاین: در زمینه خانه سالمندان، چه مواردی را مسئولان باید لحاظ کنند؟

دکتر حسنی: مسئولان و مدیران ذی ربط، باید مددکاری اجتماعی را در حوزه سالمندان افزایش دهند. باید کلاسهای آموزشی ایجاد شود. آموزش هایی در زمینه نحوه ارتباط با سالمندان، و نحوه رسیدگی بهداشتی و وضع سلامت آنها برای مراقبان لازم است. همچنین باید توجه داشت که طول عمر زنان بیشتر از مردان است. لذا آموزشهای به خصوصی نیز برای رسیدگی به این قشر لازم است.

همچنین می توان برای حمایت و نگهداری از سالمندانی که توانایی اقتصادی پایین تری دارند یا افراد مناسبی را در اطراف خود برای نگهداری ندارند، موسسات خیریه ای را تاسیس کرد. در این موسسات از افرادی که می خواهند برای رضای خدا کاری انجام دهند دعوت نمود و آنها را آموزش داد تا بتوانند به نحو شایسته ای از سالمندان حمایت و نگهداری کنند.

قدس آنلاین: سخن شما با جوانان چیست؟

دکتر حسنی: باید توجه داشت که سالمندی جزئی از آینده هرانسانی است. بر اساس قوانین طبیعی هرکس روزی به دوره سالمندی خواهد رسید. پس هر طور که جوانان امروز با سالمندان برخورد کنند، فردا با آنها همانگونه رفتار خواهد شد. این موضوع به وفور در اعتقادات و باورهای دینی و آداب و رسوم اجتماعی ما آمده است. جوانی که امروز از رسیدگی به سالمند خودداری کند را نمی توان فردی مذهبی، با اخلاق و انسان دوست عنوان کرد.

جوانان باید بدانند که اگر امروز دارای موفقیت و جایگاهی هستند حاصل تلاش بی وقفه پدر و مادرشان بوده است که زمینه رشد و ترقی را برای آنها فراهم کرده اند. پس گرفتن دست والدین هنگامی که پیر شده اند، ضروری است.  

انتهای پیام/